We horen het steeds vaker cliënten die – zich van geen kwaad bewust – een prachtige foto van een website plukken en die gebruiken om hun blog of website wat op te leuken. Maanden en soms een aantal jaar later ontvangen ze een mail van de fotograaf of ze voor het gebruik even € 600,– willen aftikken.
Dat ook social media geen foto-pluk-vrijplaats is kunnen Agence France-Presse (AFP) en Getty Images beamen. Fotograaf Daniel Morel twitterde een foto die hij nam na de aardbeving op Haïti. De foto dook daarna binnen no time via AFP en Getty Images op in de Washington Post, en op ABC en CNN. Dit alles zonder toestemming van Morel. Dat een foto niet vogelvrij is verklaard door het op Twitter te plaatsen werd pijnlijk duidelijk toen AFP en Getty 1,2 miljoen dollar moesten aftikken.
Goed, message clear: van andermans spullen blijf je af, ook op internet. Maar voor welke online content geldt dat eigenlijk? Alle content waarin de maker creatieve keuzes heeft gemaakt. In het recht hoef je daar overigens geen Pablo Picasso of Tommy Wieringa voor te heten, ook een tekstfragment van elf woorden kan in de juridische wereld als reuze creatief worden beschouwd. De bescherming vindt ook nog eens vol automatisch plaats: door het enkel creëren van de content is het auteursrechtelijk beschermd. Hier komt geen register, inschrijving of copyrightteken aan te pas.
Om de content vervolgens te mogen delen heb je ook op internet toestemming van de maker nodig en dat betekent eigenlijk altijd: dokken. Gelukkig is er niet in alle gevallen toestemming nodig en dat is gezien de sharing drift van velen op Facebook, Pinterest en Twitter maar goed ook. Om een financiële tegenvaller te voorkomen hieronder een aantal handige tricks voor het gratis én legaal delen van content op internet.
Trick 1: Citeren
Citeren mag! Let er hierbij op dat je alleen overneemt wat nodig is en niets meer. Ook moet het citaat binnen de context worden geplaatst en relevant zijn. Dit kan een soundbite zijn om aan te tonen waarom dit dé nieuwe zomer tune is. Het kan ook een foto uit de Helmut Newton tentoonstelling zijn om al je social connecties linea recta naar Foam te krijgen. Verder mag het geciteerde niet de functie van versiering krijgen; het overnemen van die mooie foto om de boel een beetje op te leuken zit er dus helaas niet in. Ook belangrijk: vermeld bij een citaat altijd de bron en indien mogelijk de maker.
Trick 2: Linken en embedden
Ook linken en embedden is oké. Op internet was dit al jaren common practice, maar sinds vorig jaar staat het juridisch ook vast. En daarmee is volgens velen het internet gered.. Let er hierbij wel op dat je niet linkt naar beveiligde content, wachtwoorden zijn er niet voor niets. Maar verder kun je linken en embedden tot je een ons weegt.
Trick 3: Embedded Viewer tool Getty Images
Ook Getty Images draagt haar steentje bij aan het gratis én legaal delen van content via een Embedded Viewer tool. Dit aanbod geldt overigens alleen voor niet-commerciële blogs. Maar gelukkig is dit voor Getty een ruim begrip: ook blogs die gebruik maken van Google Ads mogen de foto’s gratis embedden.
Maar voor niets gaat de zon op dus klein addertje onder het gras: Getty Images én derden die namens Getty optreden mogen gegevens verzamelen over het gebruik van de embedded content. De foto’s worden namelijk in een frame geleverd, waardoor Getty precies kan bijhouden wat er met de foto’s gebeurt. Daarnaast behoudt Getty het recht om op elk moment advertenties te plaatsen in de Embedded Viewer. Maar goed als dit je niet stoort is het wel een makkelijke, gratis én legale manier om online foto’s te gebruiken.
Trick 4: Creative Commons
Creative Commons is dé vrijheid-blijheid-licentie! Plaatst de maker zijn content onder een Creative Commons-licentie dan mag het onder de voorwaarde van de licentie gebruikt worden en kan je er vaak zelf creatief mee aan de slag. Binnen de licentie kan een aantal gebruikersvoorwaarden gesteld worden, check hier welke dat zijn. Een persoonlijk favoriet is unsplash.com prachtige kwaliteit foto’s en allemaal vrij en gratis te gebruiken!
Trick 5: Het Publieke Domein
Go old school… Werken waarvan de maker 70 jaar dood is, of wanneer de maker anoniem is 70 jaar na openbaarmaking, mag je gebruiken. Let er hierbij overigens wel op dat als je een foto van een werk van pak-‘m-beet Mondriaan gebruikt je wel rekening houdt met eventuele auteursrechten van de fotograaf.
alle artikelen