Meer dan duizend muziekartiesten hebben de Europese Commissie in een brief gevraagd ervoor te zorgen dat er een minder groot gat bestaat tussen wat zij met hun muziek verdienen en de gigantische bedragen die YouTube daarmee verdient. De brief is ondertekend namens onder meer Bruno Mars, Kensington, David Guetta en onze eigen Douwe Bob.
Via YouTube is veel muziek te vinden van artiesten, ook van artiesten die daar geen toestemming voor hebben gegeven. In principe vormt het gebruik van muziek (zoals het openbaar maken daarvan via internet) zonder toestemming van de rechthebbenden natuurlijk een inbreuk op de auteursrechten en naburige rechten van die rechthebbenden. Alleen zij hebben immers in principe alleen het recht om te bepalen waar hun muziek te horen is. YouTube kan zich onder meer in Europa en de Verenigde Staten echter beroepen op de zogenaamde “safe harbor”-uitzondering. Op grond van de Europese regeling kunnen internet service providers als YouTube niet aansprakelijk worden gesteld voor het toegankelijk maken van door derden geplaatste muziek, als maar voldaan wordt aan een aantal voorwaarden. Een van die eisen is dat de muziek zo snel mogelijk moet worden verwijderd na ontvangst van een notice and takedown-verzoek daartoe. Tot dat moment heeft YouTube de mogelijkheid gehad geld met de muziek te verdienen.
De bedoeling van de safe harbor regeling is om belemmeringen voor de voor onze moderne informatiemaatschappij zo belangrijke “dienstverleners van de informatiemaatschappij” zoveel mogelijk weg te nemen. De informatiemaatschappij heeft immers behoefte aan informatie. De rol van die dienstverleners moet (mits het voldoet aan de voorwaarden) beschermd en gestimuleerd worden.
Hoewel de safe harbor-uitzondering weliswaar goed bedoeld is, heeft het volgens de artiesten in het geval van YouTube wel tot gevolg dat er een (te) groot verschil is ontstaan tussen hoeveel zij verdienen met het gebruik van hun muziek, en hoeveel YouTube daaraan verdient. Zoals iedereen weet heeft de muziekindustrie met de opkomst van het internet (en het illegaal downloaden van muziek) zware klappen gekregen omdat consumenten veel minder muziek zijn gaan kopen. Weliswaar zijn de verkopen met de komst van legale alternatieven iets opgekrabbeld, maar de inkomsten zijn nog maar een fractie van wat ze geweest zijn. Dit terwijl het muziekgebruik enorm is toegenomen. Volgens de artiesten komt dat onder meer door partijen als YouTube, die er met de opbrengsten vandoor zouden gaan.
Het gebruik van muziek is een van de grootste inkomstenbronnen van YouTube. Bijna 40% van de op YouTube bekeken video’s zijn muziekvideo’s. De omzet van YouTube in 2015 wordt geschat op 9 miljard dollar. Een (uitvoerende) muzikant verdiende in 2015 ongeveer 0,0018 dollar voor iedere keer dat zijn muziek via YouTube werd afgespeeld.
De artiesten willen dat de Europese wetgeving zo wordt aangepast dat de “safe harbor” uitzondering alleen daar zal gelden waarvoor het bedoeld is (bescherming van de informatiemaatschappij), en niet om rijke spelers als YouTube alleen maar rijker te laten worden met het gebruik van andermans muziek. Een heel valide standpunt natuurlijk. Zeker nu de opbrengsten van de meeste rechthebbenden nog steeds ver achterblijven en de mogelijkheid om geld via YouTube te verdienen relatief beperkt is.
Het is overigens niet de eerste keer dat er wordt geklaagd over het verschil tussen de inkomsten van YouTube en dat van artiesten. Tot nu toe is er alleen nog steeds geen (voor artiesten) acceptabele oplossing gekomen.
alle artikelen