Als je een website, game, webshop, app of computerprogramma laat ontwikkelen, blijft het auteursrecht op de broncode bij de programmeur. Gevolg: je mag als opdrachtgever aan de maatwerk software niets (laten) wijzigen of je moet zelfs ophouden met het gebruik van de software. En dat is zacht gezegd niet praktisch. Het is dus belangrijk dat je de auteursrechten met betrekking tot de software goed regelt. Waaraan moet je denken?
Welke software wordt beschermd onder het auteursrecht?
Allereerst moet je vaststellen of de software door het auteursrecht wordt beschermd. Het auteursrecht beschermt de broncode indien die origineel is en voldoende creatief. Je kan er vanuit gaan dat broncode die als maatwerk is geleverd hier al snel aan voldoet en dus bescherming geniet.
De functionaliteit, de programmeertaal en de onderliggende ideeën en principes van een programma zijn niet beschermd. Zo worden bepaalde functionele aspecten van een user interface van een computerprogramma niet beschermd.
Met wie moet je de auteursrechten regelen?
Als vaststaat dat de software wordt beschermd door het auteursrecht dan moet je vervolgens vaststellen bij wie de auteursrechten met betrekking tot de software rusten. Indien je een zelfstandig ontwikkelaar inschakelt dan zal dat bij hem zijn. Is de ontwikkelaar echter in dienst bij een bedrijf dan rusten de auteursrechten bij zijn werkgever. In dat geval moet je de auteursrechten dus afkaarten met het bedrijf waar hij in dienst is. Het moet dan wel zijn dagelijkse taak zijn om software te ontwikkelen.
In het geval je een hobbyende programmeur inschakelt die jouw website in zijn avonduren maakt en in het dagelijks leven manager is bij de Albert Heijn dan hoef je voor de auteursrechten dus niet bij de supermarkt aan te kloppen.
Let er daarnaast op dat de auteursrechten, indien je daarover niets afspreekt, ook bij een opdracht voor het ontwikkelen van maatwerk software, waarbij jij gedurende het gehele traject al scrummend gedetailleerde specificaties verstrekt, nog steeds bij de programmeur (of zijn werkgever) liggen.
Een opdrachtovereenkomst biedt dus geen soelaas, indien daarover niets is afgesproken met betrekking tot de auteursrechten. Met als gevolg dat in zo’n geval enkel de maker de software mag aanpassen.
Hoe regel je de overdracht van de auteursrechten concreet?
Dus als je de auteursrechten op de software niet bezit mag je de website, app, game of maatwerk software waar je net flink in hebt geïnvesteerd, in principe niet wijzigen. Om dit te voorkomen kan je de auteursrechten op de broncode door de maker laten overdragen.
Dat doe je door middel van een door jou en de softwareontwikkelaar ondertekend schriftelijk stuk (een akte). Deze overdracht kan worden opgenomen in de opdrachtovereenkomst. Let er op dat auteursrechten niet per mail of mondeling kunnen worden overgedragen, maar alleen per akte van overdracht.
Mocht je websitebouwer of game ontwikkelaar nou aan de andere kant van de wereld zitten (of vind je het gewoon handiger) dan kan de overeenkomst waarin de auteursrechtoverdracht wordt geregeld ook ondertekend worden met een digitale handtekening. Vereist is dat de methode die hiervoor gebruikt wordt voldoende betrouwbaar is. Een goed voorbeeld van zo’n veilige digitale krabbel is DocuSign.
Verder is het belangrijk dat helder wordt omschreven waarvan precies de auteursrechten worden overgedragen. Hierbij nog een praktische noot: laat ook altijd de fysieke broncode thuis bezorgen. Naast het recht om de software aan te passen moet je natuurlijk ook de code an sich hebben waarop voortborduurt kan worden om de aanpassingen ook daadwerkelijk te realiseren. Anders heb je wel het recht maar wordt het lastig dat recht te gebruiken voor wijzigingen aan een onbegrijpelijk file vol nullen en eentjes.
Licentie of overdracht?
Grote kans dat de softwareontwikkelaar een auteursrechtoverdracht niet zo ziet zitten. Indien hij hier namelijk mee instemt betekent dat dat hij deze broncode zelf ook niet meer mag gebruiken. Wat betreft standaardsoftware lijkt het me niet meer dan redelijk dat de ontwikkelaar zich tegen overdracht verzet. Voor het gebruik hiervan wordt daarom vaak een licentie verleend (waarover hierna meer).
Voor op maat gemaakte software is dat echter een ander verhaal. Die software is speciaal voor jou ontwikkeld en daarvoor heb je waarschijnlijk diep in de buidel getast. Het is dan ook niet gek om van de softwareontwikkelaar te verlangen dat hij de auteursrechten in zo’n geval aan jou overdraagt.
Licentie
Indien je software ontwikkelaar niet zo happig is op het overdragen van de auteursrechten dan kan je ook kiezen voor een licentie. Als je een licentieovereenkomst afsluit dan blijven de auteursrechten bij de softwareontwikkelaar rusten. In de licentieovereenkomst spreek je vervolgens af onder welke voorwaarden jij de software mag gebruiken.
Let er hierbij op dat je helder voor ogen hebt waarvoor je de software wil gebruiken en leg dit vervolgens ook precies zo vast. Denk hierbij aan:
- het gebied waar je de software wil gebruiken
- de termijn waarin je de software wil gebruiken
- of je de software wil (laten) aanpassen,
- of je de broncode wil hebben
- wat er gebeurt met de broncode bij een faillissement van de softwareontwikkelaar
Verder is het verstandig te controleren of de softwareontwikkelaar voor het maken van jouw website, app, game of maatwerkoplossing gebruik maakt (of dit van plan is) van bestaande software en hiervoor ook weer een licentie met een derde afsluit. Is dit het geval? Check dan goed of het niet hele dure software betreft. Die kosten komen namelijk voor jouw rekening. Maak hier dus duidelijke afspraken over.
Open source software
Bij open source software wordt de broncode vrij ter beschikking gesteld. Iedereen mag de software verspreiden en hierop aanvullingen of verbeteringen maken. Dit gebeurt allemaal aan de hand van een open source licentie. Een bekend voorbeeld hiervan is WordPress.
ls je hiervan gebruik (laat) maken, houdt dan rekening met de licentievoorwaarden. Een voorwaarde die vaak wordt gesteld is dat de verbeteringen en wijzigingen die door een ieder in de broncode worden aangebracht opnieuw als open source software ter beschikking gesteld moet worden.
Ook als je software laat ontwikkelen aan de hand van open source software kunnen er auteursrechten ontstaan voor de ontwikkelaar (of zijn werkgever). Hiervan is sprake als de toevoegingen van je softwareontwikkelaar voldoende origineel en creatief zijn. In zo’n geval geldt dan in principe het bovenstaande. Tenzij uit de voorwaarde van de gebruikte open source software volgt dat de gewijzigde broncode als open source software ter beschikking gesteld moet worden.
Let ook op de overige auteursrechten
Dit artikel gaat alleen over de auteursrechten op de software en niet over bijvoorbeeld het design of de foto’s die je gebruikt op je website of de characters in je game. Deze auteursrechten liggen bij de designers van de website/game of de fotograaf. Let er dus tot slot op dat je ook met hen afspraken maakt over de auteursrechten.
Lees hier hoe je dat doet.
alle artikelen