Afslanken met Bea Pols is kennelijk een feestje (ik weet het niet, ik ken Bea niet), maar Sonja Bakker, voor wie het afslanken door al haar boekkopende volgelingen een feestje is, mag van Bea niet zeggen dat afslanken een feestje is. Volgens Bea is dat auteursrecht inbreuk. Voor mij reden om de pen te grijpen. Maar al te vaak wordt het auteursrecht in stelling gebracht om anderen ergens van te weerhouden. Dat iets al dan niet een feestje is, is een staande uitdrukking. In de NRC Nieuwsbrief waarin melding werd gemaakt van Bea’s ongenoegen, stond ook een weblog van René Moerland getiteld “Zin in een feestje?” en Moerland bedoelde niet afvallen met Bea.
Je leest, hoort en ziet het vaker. Saskia van Noort meende dat Liselotte Stavorinus inbreuk maakte op Van Noort’s auteursrechten, omdat Stavorinus ook een boek had geschreven over zonnebrildragende, SUV rijdende, witte wijn drinkende, ongelukkig getrouwde vrouwen van middelbare leeftijd met mannen die of te veel werken of (te veel) vreemd gaan en naar feestjes gaan in eenvoudige zwarte jurkjes. Mij lijkt zo een wereld (en zo een vrouw) geen feestje, maar er is genoeg belangstelling van het Nederlands boeken lezende publiek voor. Van Noort kreeg (gelukkig) ongelijk: niet alleen Stavorinus, maar ook jij en ik mogen een boek schrijven over … etc.
Filmmaker Steven de Jong kreeg ook te maken met een auteursrecht claim. Hij had een filmscript geschreven over een (v)echtscheiding waarbij een kind was betrokken, een vader die na het weggaan van de moeder voor het kind zorgde, een band opbouwde, fouten maakte en een moeder die later het kind kwam opeisen en de fouten van de vader tegen hem gebruikte. Niet alleen had De Jong’s scenario veel weg van Kramer vs. Kramer, maar vond schrijver Van Rhijn dat hij het alleenrecht had op boeken over echtscheidingen met …. Inderdaad. Temeer, omdat in zijn boek er problemen waren met de verjaardagen, Sinterklaas, de vakantie, opa en oma, etc. en die problemen kwamen terug in het filmscript van De Jong. Een ieder die met (v)echtscheidingen te maken heeft of heeft gehad zal weten dat deze problemen eerder alledaags zijn, dan ontsproten aan een creatieve geest.
Iedereen mag zonnebloemen schilderen. Het levert geen inbreuk op het auteursrecht van Van Gogh op (daargelaten dat die auteursrechten nu vervallen zijn). Ik mag zelfs die zonnebloemen in dezelfde kleuren schilderen en in dezelfde stijl. Ik mag niet zijn werk een op een kopiëren: dat is niet alleen weinig creatief, maar ook inbreuk. Dat heeft de (niet alleen) in Vlaanderen wereldberoemde schilder Tuymans nu ook gemerkt. Hij schilderde een portret, maar zijn portret was volgens de rechter een kopie van een foto van de (minder bekende) fotografe Van Giel. Een “overname” volgens de Belgische rechter. Volgens Tuymans is de uitspraak slecht nieuws voor de kunst, maar misschien had Tuymans gewoon wat kunstiger moeten zijn.
Het auteursrecht geeft slechts rechten op een bepaald werk, niet op ideeën, stijl en ook niet op de alledaagse werkelijkheid. Wees werkelijk en waarlijk creatief en dan kan je juist voortbouwen op het werk van een ander. We moeten vooral niet toestaan dat de werkelijkheid en onze taal gemonopoliseerd gaat worden door de Bea Polsen onder ons.
alle artikelen