Het einde van de Safe Harbor regeling die het Hof van Justitie vandaag bewerkstelligde, betekent dat onder meer Facebook niet alle gegevens van de gebruikers op Amerikaanse servers kan opslaan en kan gebruiken. Voor een deel van de gegevens kan dat gewoon nog wel. Dat kan voor zover de gegevens nodig zijn om een contract uit te voeren. Dat kan het contract zijn tussen Facebook en een gebruiker. Posts en accountgegevens mag Facebook dus bewaren voor zover nodig om ervoor te zorgen dat de gebruikers nog gebruik kunnen maken van de diensten van Facebook. Daar refereert Timmermans ook aan.
Maar het bewaren en gebruiken van de data van gebruikers voor marketing is niet nodig voor het uitvoeren van die overeenkomst. Die data zal Facebook dus moeten deleten. Auw. En als Facebook nieuwe data weer wil gaan gebruiken voor marketing, zal Facebook daarvoor ondubbelzinnige toestemming moeten vragen.
Maar kan dat wel? Toestemming vragen? Is dat wel echte toestemming? Volgens de Europese privacy kan het opgeven van je privacy wel maar dan moet er wel een vrije keuze zijn. Met een mes op de keel toestemming geven, geldt niet. En terecht. Privacy is een grondrecht. Privacy moet niet afgepakt kunnen worden met allerlei drukmiddelen. Het moet een vrije keuze blijven je privacy op te geven en dat houdt in dat je er met goed fatsoen nee tegen moet kunnen zeggen.
Hoe zit het dan als Facebook de gebruiker de keuze zou geven tussen het geven van toestemming voor het gebruik van zijn data en het niet meer op Facebook mogen? NIET MEER OP FACEBOOK MOGEN. NIET MEER OP FACEBOOK MOGEN. Dat is voor heel velen ondenkbaar. Het is ondenkbaar voor alle oma’s die de posts van hun kleinkinderen volgen. Voor alle reizigers die de thuisblijvers de ogen willen uitsteken met oerwoud-zonsondergang-verweerde indianenhoofden foto’s. Voor alle muzikanten, acteurs, al diegenen die intens contact houden ter inspiratie en om geld te verdienen met elkaar en met hun achterban. Het is ondenkbaar dat die niet meer op Facebook mogen. Dat kan niet waar zijn. Dat is geen keuze meer. Je moet desgevraagd dus wel ja zeggen tegen opslag en gebruik van je data door dit sympathieke platform.
Facebook kan dus helemaal geen toestemming vragen. Nou ja, dat kunnen ze wel maar een gegeven toestemming heeft dezelfde waarde als een aandeel Imtech. Die toestemming kan namelijk niet meer vrij zijn. Daarvoor is het gebruik van Facebook te veel ingebed in ons leven. We kunnen niet meer zonder.
Facebook moet dus zijn op dataproliferatie ingerichte model aanpassen anders verliest Facebook de Europese markt. Facebook kan de gebruikers wel geld vragen. Als Facebook dat doet en het geeft een gebruiker de keuze tussen geld of privacy, is er misschien wel een vrije keuze. Dat hangt van de hoogte van het bedrag af. Ik ben benieuwd naar de prijs van de vrijheid. Alternatief is dat Facebook betaalt. Boetes en veel ook. Aan de Europese privacycolleges. Gaan er eindelijk een keer boetes deze kant op.
Ik voorspel het al een tijd: privacy wordt een bloedig slagveld tussen Europese toezichthouders en Amerikaanse databoeren. Dat het recht moge zegevieren.
Jetse Sprey
alle artikelen