Stijlen kunnen geen object van auteursrecht zijn. De Hoge Raad heeft in verschillende arresten bepaald dat stijl niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt. Hoewel dit een duidelijke regel lijkt, blijkt de grens tussen stijl en het auteursrecht soms moeilijk te bepalen zijn.
Onlangs heeft de voorzieningenrechter in Den Haag (Rechtbank ‘s-Gravenhage, 19 maart 2010, KG ZA 10-225) uitspraak gedaan waar de grens tussen stijl en het auteursrecht ligt.
Room Seven verbood – kort samengevat- Blokker inbreuk te maken op het auteursrecht van Room Seven op de ”Polka Red Rose print” en artikelen aan te bieden waarin die print slaafs zou zijn nagebootst. ‘
Room Service stelt dat het dessin dat Blokker heeft gebruikt voor haar producten een ongeoorloofde verveelvoudiging is van de ‘Polka Red Rose print’ dat het resultaat is van persoonlijke, creatieve keuzes van de ontwerpster en voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt. Volgens Room Seven zijn in het dessin van Blokker zoveel auteursrechtelijk beschermde trekken van het ”Polka Red Rose” dessin overgenomen, dat de totaalindruk dezelfde is.
De voorzieningenrechter oordeelde daarover als volgt:
”Aan Blokker kan worden nagegeven dat het gebruik van de afbeelding van een roos een ieder vrij staat, evenals het gebruik van de Polka dot (een effen achtergrond met witte stippen). De specifieke combinatie van de kenmerkende elementen, zoals in de Polka Red Rose print, kan echter wel als een oorspronkelijk werk worden aangemerkt dat het persoonlijk stempel van de maker draagt. Uit de door Blokker overgelegde voorbeelden (?) blijkt dat er vele verschillende manieren zijn waarop je een roosdessin -ook binnen dezelfde stijl- kunt vormgeven en dat op zeer veel punten creatieve keuzes mogelijk zijn en door de maker van de Polka Red Rose print ook zijn gemaakt. Daarbij merkt de voorzieningenrechter op dat Room Seven zich niet op het standpunt stelt dat de roosdessins in dezelfde stijl inbreuk zouden maken op haar auteursrecht, maar slechts bezwaar maakt tegen het overnemen van de combinatie van auteursrechtelijk beschermde trekken uit de Polka Red Rose print in de door Blokker gebruikte dessins. De stelling dat het oordeel dat de door Blokker toegepaste dessins inbreuk maken op de print van Room Seven zou neerkomen op stijlbescherming, zoals door Blokker is aangevoerd, wijst de voorzieningenrechter dan ook van de hand.”
Verder oordeelde de voorzieningenrechter dat uit bestudering van beide prints blijkt dat de totaalindruk die de dessins wekken hetzelfde is. De totaalindruk van een werk is beslissend bij de inbreukvraag in het auteursrecht. Als de totaalindrukken dusdanig overeenstemmen dat van een zelfstandig werk geen sprake kan zijn, dan wordt vermoed dat het ontwerp is ontleend (HR 29 november 2002, NJ 2003/17 (Una Voce Particulare)). De inbreukmaker kan tegen dit vermoeden wel tegenbewijs leveren.
De maatstaf die hier door de Voorzieningenrechter van Den Haag is gelegd is dat als de specifieke combinatie van stijlelementen of de stijlelementen niet of nauwelijks op een andere wijze kunnen worden vormgegeven, er geen sprake kan zijn van een ”auteursrechtelijk beschermde trek”.
alle artikelen